Najlepszym sposobem opieki nad egzotycznym zwierzęciem jest przede wszystkim zdobycie informacji na temat tego, co lubi, a czego nie lubi oraz poznanie środowiska, w którym zwierzę będzie się dobrze rozwijać. Podobnie posiadanie wiedzy o tym, co jest korzystne i niekorzystne dla czujników tlenu pomoże obchodzić się z nimi w możliwie najlepszy sposób i przy odrobinie szczęścia, uniknąć niepotrzebnej, przedwczesnej wymiany na skutek uszkodzenia. Oto kilka ważnych pytań i odpowiedzi.
CO TO JEST GALWANICZNY CZUJNIK O2?
Czujnik tlenu to bardzo mały generator elektrochemiczny. Niektóre osoby utożsamiają go z baterią, ale porównanie to jest w dużej mierze błędne, ponieważ bateria nie wytwarza energii elektrycznej, jak ma to miejsce w przypadku czujnika O2, a poza tym w przeciwieństwie do baterii czujnik tlenu nie przechowuje energii elektrycznej. Uświadomienie sobie, że czujnik O2 jest bardziej podobny do delikatnego urządzenia generującego energię niż do mocnej baterii Duracell D to pierwsza wskazówka w zrozumieniu, jak należy się z nimi obchodzić.
Z JAKICH MATERIAŁÓW PRODUKUJE SIĘ CZUJNIKI HOLLIS PRISM 2?
Korpus czujnika jest wykonany z polietylenu o dużej gęstości. Membrana z przodu czujnika to przepuszczająca gazy cienka membrana teflonowa. Elementy wewnętrzne są wykonane z anody ołowiowej, katody pokrytej metalami szlachetnymi oraz elektrolitu pH zasadowego, składającego się głównie z wody i odrobiny wodorotlenku potasu. Z zewnętrzną tylną częścią czujnika zespojona jest termicznie płytka drukowana z zespołem obwodów elektrycznych kompensacji temperatury rezystora-termistora.
JAKIE WARUNKI ŚRODOWISKOWE SĄ NAJBARDZIEJ I NAJMNIEJ KORZYSTNE DLA CZUJNIKA O2?
Najlepszą temperaturą dla czujników O2 serii „PSR” jest zakres od 0°C do 50°C. Używanie lub przechowywanie czujnika O2 w temperaturze powyżej 50°C grozi przedwczesnym wysuszeniem płynu elektrolitycznego i uszkodzeniem czujnika. Natomiast używanie lub przechowywanie czujnika O2 w temperaturze poniżej 0°C spowoduje zamarznięcie płynu elektrolitycznego, doprowadzając do uszkodzenia elementów wewnętrznych, membrany teflonowej i być może również wycieku elektrolitu podczas rozmrażania, uszkadzając w ten sposób czujnik.
JAKI WPŁYW NA DZIAŁANIE CZUJNIKA O2 WYWIERA ZMIANA TEMPERATURY OTOCZENIA?
Temperatura wpływa na sygnał wyjściowy w tempie 2,54% na 1°C. Stopniowe zmiany temperatury otoczenia mogą być utrzymywane z dokładnością do ±2% poprzez przetwarzanie sygnału wyjścia przez sieć kompensacji temperatury rezystora-termistora. Gwałtowne zmiany temperatury o 15°C wymagają 45-60 minut na wyrównanie sygnału wyjściowego, np. termistor elektroniczny reaguje natychmiast, aby zrównoważyć zmianę w czujniku, ale membrana detekcji czujnika i elektrolit reagują znacznie wolniej. Ze względu na reakcję egzotermiczną (wytwarzanie ciepła) pochłaniania CO2, która zachodzi obok obudowy czujnika podczas nurkowania, ważne jest, aby czujniki były skalibrowane mniej więcej do „temperatury pokojowej” 16–27°C), aby nurek chwilami nie przebywał poza zakresem „nagłego wyrównania” 15°C podczas nurkowania.
JAKI WPŁYW NA DZIAŁANIE CZUJNIKA O2 WYWIERA CIŚNIENIE?
Ciśnienie oddziałuje na sygnał wyjściowy w sposób proporcjonalny. Pomiar czujnika jest dokładny przy każdej stałej wartości ciśnienia do 30 ATM/30,4 bara pod warunkiem, że ciśnienie czujnika (przednia i tylna membrana) jest podnoszone i zmniejszane stopniowo (podobnie jak ludzkie płuca). Membrany, zwłaszcza przednia membrana detekcji, nie tolerują gwałtownych zmian przeciwciśnienia lub podciśnienia. W zwykłym nurkowaniu nie występuje ciśnienie, którego poziom wykracza poza możliwości działania czujnika. Jeśli do sprawdzenia ograniczenia natężenia prądu użyjemy zbiornika ciśnieniowego, po zakończeniu badania należy spuszczać ciśnienie ze zbiornika powoli. Optymalny zakres ciśnienia do analizy wynosi 0,3–2 bary do 7 barów, przy natężeniu przepływu równym 28–56 l/godz. Im dłużej będzie zachowane ciśnienie w czujnikach, tym wolniej trzeba spuszczać ciśnienie. Ta procedura powinna być dobrze znana nurkowi.
JAKA JEST MAKSYMALNA WYSOKOŚĆ DZIAŁANIA CZUJNIKA TLENOWEGO?
Czujniki tlenu zostały przetestowane na wysokości 6096 m i działały bez błędów.
CZY WILGOĆ LUB WODA WPŁYWAJĄ NA POMIAR TLENU?
Jeśli w strumieniu gazu znajduje się wilgoć lub woda, nie spowoduje to uszkodzenia czujnika tlenu czy analizatora, ale może się ona zgromadzić na membranie detekcji czujnika, blokując w ten sposób przepływ gazu.
CO SIĘ STANIE, GDY CZUJNIK O2 ZOSTANIE WYSTAWIONY NA DZIAŁANIE WODY
Gromadzenie skroplin na powierzchni detekcji czujnika (woda stojąca) zmniejsza moc sygnału. Po wyschnięciu lub usunięciu wody stojącej sygnał wyjściowy powróci do stanu normalnego w ciągu 30 sekund. Na przykład cienka warstwa wody na powierzchni detekcji spowoduje zmniejszenie sygnału wyjściowego czujnika z 11,8 mV do 10,1 mV w ciągu 20 minut, a po usunięciu stojącej wody sygnał wyjściowy powróci do 11,8 mV w ciągu 30 sekund. Słona woda może powodować korozję lub zamykać połączenia elektryczne, powodując błędne odczyty poziomu tlenu.
CZY CZUJNIK MOŻE ZOSTAĆ ZANIECZYSZCZONY GAZEM Z DWUTLENKIEM WĘGLA (CO2), CO SPOWODUJE SKRÓCENIE OKRESU TRWAŁOŚCI CZUJNIKA?
Styczność czujnika wykonanego z elektrolitu zasadowego z gazem z dwutlenkiem węgla (CO2) lub każdym innym kwaśnym gazem spowoduje powstanie krystalizacji na katodzie, zmniejszając jej powierzchnię i co za tym idzie, sygnał wyjściowy. Efekt ten jest kumulacyjny, nie można go odwrócić i może znacznie skrócić przewidywalny okres trwałości czujnika. Oznacza to, że używanie scrubbera przez okres dłuższy niż wskazano fabrycznie lub oddychanie z pętli bez włożonego aktywnego materiału scrubbera może wpłynąć na skrócenie trwałości czujnika O2.
CZY CZUJNIK TLENU MOŻE ZOSTAĆ USZKODZONY, JEŚLI ZOSTANIE UPUSZCZONY LUB JEŚLI ZOSTANIE UPUSZCZONY CAŁY REBREATHER WRAZ Z CZUJNIKIEM?
Z pewnością może. Czujniki są delikatne i mogą ulec uszkodzeniu z różnych powodów. Upuszczenie samego czujnika lub całego rebreathera z zamontowanym czujnikiem może spowodować: przerwanie przewodów, przerwanie połączeń elektrycznych, przemieszczenie anody. Przemieszczenie się anody powoduje przerwanie połączenia lub zwarcie wewnętrzne, ponieważ luźna anoda zetknie się z połączeniem katody. Jeśli na tarczę czujnika zadziała siła zatrzymania ruchu, na membranę teflonową może zostać wtłoczony ciekły elektrolit, rozciągając materiał i niszcząc czujnik. Testy wykazały, że jednorazowe upuszczenie czujnika z wysokości 1 m na płytę betonową pokrytą wykładziną może spowodować natychmiastowe obniżenie sygnału wyjściowego o 25–100%. Rodzaje sił, o których wiadomo, że powodują uszkodzenie czujnika, gdy ten znajduje się w rebreatherze to m.in. wstrząsy podczas transportu (podrzucanie bagażem przez obsługę lotniska, jazda po nierównym terenie, wstrząsy na wzburzonym morzu i ekstremalne drgania silnika). Zawsze zaleca się wyciągnięcie czujników z rebreathera, gdy urządzenie jest narażone na niekorzystne warunki.
CZY MOŻNA DOTKNĄĆ MEMBRANĘ TEFLONOWĄ PALCEM? JAK CZYŚCIĆ STYKI CZUJNIKA?
Nie, nie wolno dotykać tarczy czujnika niczym, zwłaszcza palcami. Na palcach znajduje się tłuszcz, nawet po umyciu, który może zatkać membranę na stałe, niszcząc czujnik. Jeśli na tarczy czujnika wyschnie sól, można delikatnie nalać odrobinę wody destylowanej na membranę i pozostawić do wyschnięcia. Nigdy nie należy używać żadnych środków czyszczących na tarczy czujnika. Do czyszczenia styków można użyć takich środków do czyszczenia styków elektronicznych jak DeoxIT® GOLD GN5, ale w małych ilościach i przed użyciem wytrzeć całą pozostałość środka czyszczącego.
JAKA JEST PRZEWIDYWALNA TRWAŁOŚĆ CZUJNIKA?
Okres eksploatacji czujników Hollis (PRISM 2) to jeden rok od dnia pierwszego użycia. Podany jest termin, po którym czujnik nie nadaje się do użytku (data). W zależności od tego, który termin upłynie wcześniej, jest to właściwy moment, aby zaprzestać używania czujnika. Nie należy podejmować prób wydłużenia żywotności czujników. Może to spowodować nieprawidłowy lub błędny sygnał wyjściowy, lub jego całkowity brak, co może zagrażać życiu lub zdrowiu użytkownika.
JAKA JEST ZALECANA TEMPERATURA PRZECHOWYWANIA?
Podczas „sezonu nurkowego” (jeśli takowy ma zastosowanie dla użytkownika) czujniki tlenowe powinny być przechowywane w chłodnym i przewiewnym miejscu, aby były od razu zdolne do działania. Jeśli czujniki będą przechowywane przez miesiąc lub dłużej, można je umieścić w hermetycznym pojemniku w chłodnym pomieszczeniu, przy czym temperatura nie może być niższa niż 0,1°C, aby zapobiec zamarznięciu elektrolitu . Nie wydłuży to trwałości czujnika, ale może wpłynąć na skrócenie czasu degradacji w pozostałej części 12-miesięcznego okresu eksploatacji.
Po zakończeniu okresu przechowywania czujniki należy zostawić na 24 godziny w temperaturze pokojowej przed ponownym uruchomieniem celem aklimatyzacji. Niezapewnienie czujnikom aklimatyzacji po okresie przechowywania może spowodować nieprawidłowe odczyty, a co za tym idzie zagrażać zdrowiu lub życiu użytkownika.
CZY CZUJNIKI O2 POSIADAJĄ ZAKODOWANE DATY?
Czujniki tlenu zużywają się. Prawidłowy odczyt kodu daty jest niezbędne do skorzystania z gwarancji. Na przykład numer seryjny 10734789 odczytujemy w sposób następujący: cyfra nr 1 (1) oznacza rok produkcji, czyli 2011; cyfry nr 2 i nr 3 (07) oznaczają miesiąc produkcji, czyli lipiec; pozostałe cyfry to sekwencja liczb do celów zidentyfikowania danego egzemplarza urządzenia. Z uwagi na wiele problemów związanych z używaniem czujników po okresie żywotności firma „Analytical Industries” dodała na etykiecie czujnika informację o terminie, po którym urządzenie nie nadaje się do użytku. W przypadku czujników, które są użytkowane przez okres krótszy niż 12 miesięcy, obowiązuje termin podany na urządzeniu. Jeśli termin użyteczności minął, należy zakończyć korzystanie z czujnika. Nie należy go używać bez względu na to, czy i jak działa.
„NOWE CZUJNIKI NALEŻY ZAWSZE PODDAĆ AKLIMATYZACJI, ZOSTAWIAJĄC JE W TEMPERATURZE POKOJOWEJ PRZEZ CO NAJMNIEJ 24 GODZINY PRZED DOKONANIEM KALIBRACJI LUB UŻYCIEM”.
